DADD GEZİ İPUÇLARI​

Yunan Adaları İçin Gezi İpuçları

DADD üyelerinin çoğunluğu teknelerini Ege kıyısında tutuyor. Hemen birkaç nm sonra karşılarında Yunan adaları duruyor. Yine de bazı denizcilerimiz Yunan adalarına ya hiç gitmemiş, ya da yeterli deneyime sahip değil. Kendi deneyimlerimden derlediğim gezi ipucu notları ilgilenen arkadaşlara yol gösterici olabilir.

Prosedürler: Yunan adalarına gidecek özel yatlar Türkiye ve Yunanistan giriş-çıkış limanlarından tekneleri ve mürettebatları için giriş-çıkış işlemlerini yaptırırlar. Her 2 ülkeye girişte transitlog (seyir izin belgesi, yat kayıt belgesi) temin edilir. Elinde geçerli bir transitlogu olan, aynı transitlogu kapatarak ülkeden çıkış işlemlerini gerçekleştirir.

Türkiye: 2018 yılında transitlog bedeli Türk bayraklı özel tekneler için 50 TL, yabancı bayraklı özel tekneler için (sektörel hizmet bedeli dâhil) 35 USD+85 TL’dir. Transitlog işlemleri pratikte çoğunlukla acente kanalı ile yapılır. Acenteler hizmet bedeli olarak 50-250 TL arasında ücret talep ederler. Transitlogda seyir yapılacak yerler doldurulurken mümkün olan en geniş alan yazılmalıdır (İstanbul-Antalya, Hopa-Mersin gibi).

Yunanistan:  Transitlog bedeli Türk bayraklı özel tekneler için 30 €, AB-dışı şirkete ait (pratikte ABD bayraklı) özel tekneler için 45 €’dur. Ayrıca tekne başına 15 € ayakbastı parası alınır. Genelde işlemler acente kullanılmadan yapılabilir. Acente ücretleri hizmet bedeli 30-40 € civarındadır. Acente kullanılmayacak ise teknenin tüm evrakları ve pasaportlar alınarak 1. liman başkanlığına gidilerek “crew list-mürettebat listesi” alınır ve doldurulur 2. Pasaport polisine gidilir 3. Gümrüğe gidilerek transitlog alınıp doldurulur. 4. Liman başkanlığına transitlog onaylatılır.

Yunan Karasularında Seyir: Gidilen her limanda liman polisine gidip transitloga işletilmesi esastır. Ancak Türkiye kıyılarından uzaklaştıkça bu kural birçok adada işletilmemektedir. Eğer bir limanda transitlogunuza giriş damgası vuruldu ise çıkış yapmadan önce mutlaka ve mutlaka Liman başkanlığına (Port authority, port police) gidilip transitlogdaki çıkış yeri damgalatılmalıdır. Size gideceğiniz liman, kişi sayısı ve limandan ayrılacağınız tam zaman sorulur. Gideceğiniz liman tahminidir. Gitmezseniz işlem yapacağınız sonraki limanda port polis genelde niye gitmediğinizi sormaz, sorarsa da yolda vazgeçtim, buraya gelmeye karar verdim diyebilirsiniz. Birçok adada uygulama farklı olabilmektedir. Çok sayıdaki limanda transitloga işlem yapılmamışsa bir başka adada önceki limanlarda transitlogunuzu işletmemekle suçlanabilirsiniz. Bu durumda limana uğramadım, koylarda kaldım diyebilirsiniz. Hatta bir defasında Samos’dan giriş yaptıp Atina’ya gidip gelinceye kadar transitloguma hiç damga vurduramamıştım. Yunanistan’dan çıkış yaparken neden diye sorulduğunda ana limana hiç uğramadım, koylarda kaldım dedim, sorun çıkmadı. Bazı adalarda polis gelmemizi istemiyor dediğimde, polis kendi uygulamasının her yerde geçerli olduğunu var sayıp, öyle şey olmaz mutlaka uğramalısınız diyor.

Bağlanma: Yunan adalarında genelde yat limanlarına bağlanılır. 42 feet tekne için kıçtankara bağlanma ücreti 7-8 €/gün civarındadır. Su ve elektrik ayrı ücrete tabidir. Bazı limanlarda her şey dâhil ücret alınır (örneğin Samos-Pitagorion’da 10 €, su ve elektrik dâhil). Genelde limana bağlanmada denizciler birbirine yardım eder, görevli yardım etmez. Türk kıyılarına yakın bazı adalarda görevliler bağlanmaya yardımcı olurlar ve bunun için 3-10 € arasında ücret alırlar. (Simi adasında 10 €). Liman ücretini toplama görevi yerel idarelere bırakılmıştır. Bu nedenle özellikle Türk kıyılarından uzak adalarda liman ücretini görevliler gelip toplar, ayrıca liman polisine gitmek gerekmez. Limanlarda tonoz olmaz, genelde demir atarak kıçtankara olunur. Limanlarda yan yana bağlanan teknelerin birbiri üzerine demir atma olayı sıradandır.  Bu nedenle bir teknenin yanına demir atmadan önce oldukça dikkatli olunmalıdır. Kıyıda bağlı iseniz sizin yanınıza yanaşacak tekneyi izleyin ve üzerinize demir atacak gibi ise uyarın. Yine de üzerinize demir atılmış olma ihtimali yüksektir. Ayrılırken bir başkası üzerinize demir atmış ise ondan halatlarınızı ve kakıcınızı veya bunun için özel kanca aparatınızı kullanarak nasıl kurtulacağınızı önceden öğrenin. Bazı limanlarda demir atmak uygun değildir. Bu durumda aborda olunur, ücret genellikle kıçtankara olmaya göre %50 daha fazladır.

Marinalar: Marina fiyatları değişiktir. Yunan adalarında bizdeki gibi organize büyük marina sayısı azdır. Bazı küçük yat limanları marina olarak düzenlenmiştir. Bu marinalar genelde tonoz verirler ve fiyatı liman vergisinin 3 katı seviyesindedir (Örneğin Skiros. Su, elektrik, wi-fi dâhil fiyat 42 feet tekne için 20 €). Büyük marinalarda ücretler 30-70 € arasındadır.

Yakıt:  Çok az yerde kıyıda yakıt istasyonu bulunur. Genelde mini tanker yakıt getirir. Önceden fiyatını sorunuz. Genelde karadaki yakıt istasyonlarına yakın ücret talep ederler. Atina’da marinalarda olduğu gibi fiyat farkı %50 mertebelerine de çıkabilir.  Tanker bir yakıt istasyonunun amblemini taşıyorsa genelde kalite açısından sorun olmuyor. Yine de şüphe duyuyorsanız önce içi kuru 5 litrelik bir su bidonuna mazot alınız, temizliğine kanaat getiriyorsanız deponuzu doldurunuz. Bir başka yakıt temin metodu, gezmek için araba kiralamış iseniz bidonlarla kara istasyonundan yakıt almaktır.

Ulaşım: Adalarda gezmek için araba/motosiklet kiralanması tavsiye edilir. Çok küçük adalar dışında kiralık araba bulmak mümkündür. Ancak yüksek sezonda araba bulmak sorun olabiliyor. Fiyatlar sezona ve adaya göre değişir. En ucuz küçük bir arabanın günlük fiyatı 25-50 € civarındadır. 7-9 kişilik minibüs kiralama fiyatı yüksektir (100-130 €). Eğer adada korsanlık döneminde (1100-1400 yılları arasında) yerleşim varsa, Chora (Hora) olarak adlandırılan merkez genelde tepelik bir yerde denizden görülmez biçimde ve bir kalenin yamacında kurulmuştur. Liman bölgesinden Chora’ya genelde otobüs seferi vardır. Ada küçük ise sefer sayısı günde 3-4 gibi azdır, yüksek sezonda ve büyük adalarda sefer sayısı daha fazladır. Bilet ücreti kişi başına 1,80 €’dur. Bazı adalarda ise çeşitli yerleşim yerleri ve plajlara giden yaygın kamu ulaşım ağı vardır.  Taksi fiyatları da makuldür.  Chora çoğunlukla limana 5 km kadar uzaklıktadır, taksi ücreti 10 € civarındadır.  Dar sokakları, restoranları, hediyelik eşya mağazaları, kalesi ve varsa müzeleri ile Hora (merkez) ziyaret edilmesi gereken yerlerdendir.

Yeme İçme: Yerleşim yerleri restoranlar ve hediyelik eşya satan dükkânlarla doludur. Turistlerin olduğu kadar yerel halkın akşam eğlenceleri genelde kafe/restoranlara gitmek ve sahil boyunca dolaşmaktır. Bu nedenle yaz akşamları restoranlar oldukça canlıdır. Restoranlarda içkili makul bir yemek kişi başına 15-20 €’dur. Bu fiyat Skiathos gibi sosyetik adalarda 30-40 €’ya kadar çıkabilir. Et yemekleri, kalamar, ahtapot 10 €, mezeler 5 €, Yunan salatası 7 €, 20’lik sıradan uzo 7 € civarındadır. Restoranda taze balık fazla bulunmaz, varsa da fiyatları yüksektir (40-60 €/kg). 5-6 €’ya da karın doyurmak mümkündür (pita gyros yani tavuk veya domuz döner sandviç gibi). Türkiye kıyılarına yakın adalarda genelde Türkçe menü bulunur. İçerideki adalarda İngilizce yeterince anlaşamıyorsanız Türkçe konuşmak sizi daha anlaşılabilir yapacaktır.

Alış-Veriş: Marketlerde sebze-meyve fiyatları Türkiye’nin 2-3 katı seviyesindedir. Et ve peynir daha ucuz, balık fiyatları aynı seviyededir. Büyük marketler çoğunlukla şehir dışında bulunur. Araba kiralandığında başta içme suyu olmak üzere büyük alışverişlerin bu tür marketlerden yapılması tavsiye olunur. Adalarda marin marketler oldukça az bulunur ve küçüktürler.

Kredi Kartı: Yunanistan’da birçok yerde (restoranlar ve oteller dahil) kredi kartı geçmez. En iyimser ihtimalle harcamaların yarısı nakit olmaktadır. Bankacılık krizinin yaşandığı 2015 yılında kredi kartının hiçbir yerde kabul görmediği de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle kişi başına günlük 50 € nakit bulundurmakta fayda vardır.

Ön Araştırma: Gezmekten herkesin beklentisi farklıdır. Özellikle denizden gezilecekse önceden bir çalışma yapmak faydalı olacaktır. Denizden Yunanistan’ı gezmek için 3 çeşit kaynağın önceden incelenmesini faydalı buluyorum: 1. Pilot Kitap (Rod Heikel’in “Greek Waters Pilot” kitabı gibi. Bu kitabın Türkçesi de var: “Yunanistan Kıyıları Seyir Kılavuzu”. Ayrıca çeşitli kapsamlarda benzer kitaplar bulunabilir). 2. Yunan Adaları/Yunanistan gezi kitabı. 3. İnternetten araştırma: Gidilmesi planlanan adalar için internette çok sayıda kaynak bulmak mümkündür. www.azmiozer.blogspot.com.tr  sitesinde yayınlanan “Amatör Denizciler için Yunan Adaları Gezi Kılavuzu” toplu ve detaylı bilgi için tavsiye olunur. Yine yazarın www.azmiozer.wordpress.com bloğunda Seyir Defteri ve Geziler sayfalarında faydalı bilgilere erişmek mümkündür.

SÖZLÜK (Yunanca karşılıklar okunduğu gibi verilmiştir)

Ali Azmi Özer

DADD Yönetim Kurulu Üyesi

Başkan Yardımcısı